Pagin paginua jatkau: Research Questions on the Karelian Language

Pagin paginua jatkau: Research Questions on the Karelian Language 

Pagin paginua jatkau series of lectures will introduce research on the Karelian language that is done at the University of Eastern Finland. Lecturers have been assembled from a group of researchers and teachers of the Karelian language at the University of Eastern Finland. Especially Karelian spoken in Border Karelia has been researched a lot at the University of Eastern Finland during the 2010s and also most of the Pagin paginua jatkau videos will focus on the Border Karelian dialects. The Karelian language is still strongly present also in the modern times and one of the videos will focus on the current situation of the Karelian language, translating Karelian and creating new vocabulary. The series of lectures begins with an introductory lecture where you will familiarize yourself with the general history of Border Karelia and Karelian that is spoken there. The final lecture will go through research done on the Border Karelian dialects from the 19th century till the 2010s. However, each video is its own independent unit and you can watch the videos in any order you like. You are welcome to learn about research questions on the Karelian language!

***

Luventokokonaisuš Pagin paginua jatkau ošuttau Päivännoušu-Šuomen yliopistošša luajittavua karjalan kielen tutkimušta, ta luventojen pitäjinä on joukko Päivännoušu-Šuomen yliopiston karjalan kielen tutkijua ta opaštajua. 2010-luvulla Päivännoušu-Šuomen yliopistošša on erityisešti tutkittu Šuomen Raja-Karjalašša paistuo karjalan kieltä, ta enimmät Pagin paginua jatkau -videoloista ollah niisi rajakarjalaismurtehista. Ka karjalan kieli kuiteski eläy nykyaikuaki, ta yheššä näistä videoloista šanellah karjalan kielen nykytilantehešta, karjalakši kiäntämiseštä ta uuvven šanašton luatimisešta. Luventokokonaisuš alkau alotušluvennolla, kumpasella voit ylehisešti tuttavuštuo Raja-Karjalan historijah ta šielä paistuh karjalan kieleh. Lopetušluvennolla puoleštah kačellah rajakarjalaisista murtehista luajittuo tutkimušta 1800-luvulta 2010-luvulla šuaten. Ka jokahini video on iččenäini kokonaisuš, ta niin voit kaččuo videot mittyöššä tahot järješšykšeššä. Tule terveh tuttavuštumah karjalan kielen tutkimuškyšymykših!

***

Luvendokogonazus Pagin paginua jatkau ozuttau Päivännouzu-Suomen yliopissossa luajittavua karjalan kielen tutkimusta, da luvennonpidäjinä siinä on joukko Päivännouzu-Suomen yliopisson karjalan kielen tutkijua da opastajua. 2010-luvulla Päivännouzu-Suomen yliopissossa ennen kaikkie on tutkittu Suomen Raja-Karjalassa paistuo karjalan kieldä, da suurin vuitti Pagin paginua jatkau -videoloista koskougi rajakarjalazie murdehie. Yhelläh karjalan kieli lujana eläy nygyzellägi aigua, da yhessä videoloista sanellah karjalan kielen nygyzestä tilandehesta, karjalaksi kiändämizestä da uuven sanasson luajinnasta. Luvendokogonazuon alottau algusanaluvendo, kumbazessa ylehizešti tuttavussutah Raja-Karjalan historieh da sielä paistuh karjalah. Loppusanaluvennolla kačellah rajakarjalazista murdehista luajittuo tutkimusta 1800-luvulda 2010-luvulla suaten. Yhelläh jogahine video on iččenäne kokonazus, da videot voit kaččuo siinä järjessyksessä kun tahot. Tule terveh tuttavustumah karjalan kielen tutkimuskyzymyksih!

***

Luvendokogonažus Pagin paginua jatkau ozuttau Päivännouzu-Suomen yliopistos luajittavua karjalan kielen tutkimustu, da sit luvendoloin lugijoinnu on joukko Päivännouzu-Suomen yliopiston karjalan kielen tutkijua da opastajua. 2010-luvul Päivännouzu-Suomen yliopistos eričyksellizesti on tutkittu Suomen Raja-Karjalas paistuu karjalan kieldy, da suurin vuitti Pagin paginua jatkau –videolois on sežo rajakarjalazih murdehih näh. Yhtelläh karjalan kieli eläy nygözelgi aigua, da yhtes nämmis videolois sanellah karjalan kielen nygözes tilandehes, karjalan kiändämizes da uvven sanaston luajindas. Luvendokogonažuon algau algusanaluvendo, kudual ylehizesti tuttavut Raja-Karjalan histourieh da sie paistuh karjalan kieleh. Loppusanaluvendol kačellah rajakarjalazis murdehis luajittuu tutkimustu 1800-luvuspäi 2010-lugussah. Yhtelläh jogahine luvendo on iččenäine kogonažus, da voit kaččuo videot sit jälletykses, mittuzes tahtot. Terveh tule tuttavumah karjalan kielen tutkimuskyzymyksih!

The videos are also available with subtitles. *** Voit kaččuo videot niisi tekstitykšien kera.  *** Videot voit kaččuo i tekstityksen kera. *** Voit kaččuo videot sežo tekstityksenke.

1. What is Border Karelia and what is meant with Border Karelian dialects? The introductory lecture will lead you into the history of the area of Border Karelia and the Karelian language spoken there.

Mi on Raja-Karjala ta mitpä ollah rajakarjalaismurtehet? Alotušluvento viey Raja-Karjalan alovehen historijah ta šielä paistuh karjalan kieleh.

Mi on Raja-Karjala da midä tarkotetah, konza sanotah ”rajakarjalazet murdehet”? Enzimäne luvendo viey Raja-Karjalan alovehen historieh da sielä paistuh karjalan kieleh.

Mibo on Raja-Karjala da midä tarkoitetah, konzu sanotah ”rajakarjalazet murdehet”? Algusanaluvendo viey Raja-Karjalan alovehen histourieh sego sie paistuh karjalan kieleh.

2. What languages were used for different purposes in Border Karelia at the end of the 19th century and the beginning of the 20th century? In the video you will dive into the Border Karelian language landscape.

Mimmosie kielie Raja-Karjalašša käytettih eri tarkotukših 1800-luvun lopulla ta 1900-luvun alušša? Videon avulla čukelletah rajakarjalaiseh kielimaiselmah.

Mimmozie kielie Raja-Karjalassa käytettih eri tarkotuksih 1800-luvun lopulla da 1900-luvun allussa? Videossa čukelletah rajakarjalazeh kieliymbäristöh.

Mittumii kielii Raja-Karjalas käytettih eriluaduzih tarkoituksih 1800-luvun lopul da 1900-luvun allus? Videos čukeldetah rajakarjalazeh kielikuvah.

3. For centuries the Karelian language spoken in Border Karelia had been influenced by Finnish dialects. This video will help you learn about the relationship between Finnish and Border Karelian dialects through manifestation of two dialectal characteristics.

Raja-Karjalašša paistu karjalan kieli oli šuanun šuomen kielen murtehien vaikutušta monen šuan vuuvven aikana. Videolla šuau tuttavuštuo rajakarjalaismurtehien šuomelaisuteh kahen murrehpiirtehen ošuttamisen kautti.

Raja-Karjalassa paistu karjala vuozisavoin aijan sai vaikuttehie suomen kielen murdehista. Videossa tuttavussutah rajakarjalazien murdehien suomelazuoh kahen murrehpiirdehen ozuttamizen kautti.

Raja-Karjalas paistu karjalan kieli vuozisavoin aijan sai vaikuttehii suomen kielen murdehispäi. Videos sanellah rajakarjalazien murdehien suomelažuos kahten murrehpiirdehen ozuttamizen kauti.

4. How does the co-existence of Karelian and Finnish manifest in the participle forms of Border Karelian dialects? The video will present what kinds of variants of NUT-participles are used in the Border Karelian dialects and we will also discuss which linguistic factors explain this variation in participles.

Karjalan ta šuomen kieli on eletty Raja-Karjalašša rinnakkah, kuin tämä šeikka näkyy partisiippimuotoloissa? Videolla šanellah, mimmosie NUT-partisiipin varianttija rajakarjalaismurtehissa käytetäh, ta smietitäh, mit kielelliset faktorit šelitetäh varianttien vaihtelentua.

Kuin karjalan da suomen rinnakkaheländä nägyy rajakarjalazien murdehien partisiippamuodoloissa? Videossa ozutetah, mimmozie NUT-partisiipan varianttoi rajakarjalazissa murdehissa käytetäh, da kačellah, mittyöt kielellizet faktorat sellitetäh varianttoin vaihtelendua.

Kui karjalan da suomen rinnal eländy nägyy rajakarjalazien murdehien partisiippumuodolois? Videos ozutetah, mittustu NUT-partisiipan variantua rajakarjalazis murdehis käytetäh sego kačellah, mittumat kielellizet faktorat sellitetäh variantoin vaihtelendua.

5. In Karelian the second singular form of a verb does not always refer to the listener but it can also mean ‘anybody’ (midä enemmän ruavoit, sen oli parempi, Eng. the more you worked, the better). In the video you will get a closer look into the use of these kinds of verb persons.

Karjalan kieleššä verbin šie-muuvvolla ei juohateta kaikičči vain kuulijah, šentäh kun šen merkityš voipi olla niisi ’hoš ken’ (midä enemmän ruavoit, sen oli parempi). Videošta tarkempah šuat tietyä tämmösistä verbin personamuotojen käyttötavoista.

Karjalassa verbin sie-muuvolla ei ainos vihjata vain kuulijah, a sen merkičys voibi olla i ’hos ken’ (midä enemmän ruavoit, sen oli parempi). Videossa tarkembah tuttavussut moizih verbin personamuodoloin käyttötaboih.

Karjalas verbin sinä-muvvol ei ainos vihjata vaigu kuulijah, ga sen merkičys voibi olla sežo ’hos ken’ (midä enemmän ruavoit, sen oli parempi). Videos lähembä tiijustat moizet verbilöin persounumuodoloin käyttöluavut.

6. The Finnish word itse (Eng. self) has a long and eventful history. This video will tell about the development of the word itse and its different uses in Finnish and its cognate languages.

Šuomen itse-šanalla on pitkä ta vaihtelija historija. Videolla šanellah itse-sanan kehitykšeštä ta šen erimoisista käyttötavoista šuomen kieleššä ta šen lähempäisissä šukukielissä.

Suomen itse-sanalla on pitkä da vaihiekas historie. Videossa sanellah itse-sanan kehityksestä da sen eriluaduzista käyttötavoista suomessa da sen lähimmäzissä sugukielissä.

Suomen itse-sanal on pitky da vaihtelii histourii. Videos sanellah itse-sanan kehitykses da sen eriluaduzis käyttötavois suomes da sen lähembäzis sugukielis.

7. The neighborliness of Finnish and Russian becomes concrete in the vocabulary of Border Karelian languages as Finnish and Russian loan words. In the video you will dive into loan words by examining frequency of Russian loans in different dialects and by comparing the use of Russian and Finnish loan words, especially conjunctions.

Rajakarjalaisien murtehien šanaštošša sussietakšien šuomen ta venäjän kielien vaikutuš näkyy konkrettisešti šuomelaisina ta venäläisinä laihinašanoina. Videolla kačellah laihinašanoja tarkaštelomalla venäläisien laihinojen frekvenssie murtehittain šekä vertual’omalla venäläisien ta šuomelaisien laihinašanojen, liijaten konjunktojen, käyttyö.

Rajakarjalazien murdehien sanassossa suomen da ven’an kielien susiedoina olenda selgiešti nägyy suomelazina da ven’alazina laihinasanoina. Videossa tunnussutah ven’alazih laihinasanoih kaččomalla  niijen tuagevutta eri paginaluaduloissa dai verdualemalla ven’alazien da suomelazien laihinasanoin, ennen kaikkie konjunktoin, käyttyö.

Rajakarjalazien murdehien sanastos suomen da ven’an kielien susieduičendu konkretnoih luaduh nägyy suomelazinnu da ven’alazinnu laihinsanoinnu. Videos kačellah laihinsanoi ottamal huomavoh ven’alazien laihinsanoin loittožuttu eri paginluadulois sego verdailemal ven’alazien da suomelazien laihinsanoin da enne kaikkie konjunktoin käyttyö.

8. What do people with Border Karelian roots remember about the Karelian language? In an interview study we have looked into how the Karelian language has maintained itself in their memories.

Mitä rajakarjalaista peruo olijat pohjaiskarjalaiset muissetah karjalan kieleštä? Pakauttelututkimukšešša olemma šelvittän, mitein karjalan kieli on pisyn muississa.

Midä rajakarjalaista roindaperiä olijat pohjaiskarjalazet muissetah karjalan kielestä? Pagizuttelututkimuksessa olemma sellittän, kuin karjalan kieli on pyzyn muissossa.

Midä rajakarjalastaga-alazet pohjas-karjalazet mustetah karjalan kieleh näh? Pagizuttelututkimukses olemmo sellitännyh, kui karjalan kieli on pyzynyh mustos.

9. How would you translate such Finnish words as lämpövuoto (Eng. heat loss) or äitiyspakkaus (Eng. maternity pack) into Karelian? Why is there need for new words in Karelian news, how do you create such new words and how can you pick the best one from several word alternatives? The video will describe everyday life of a translator.

Kuinpa olis karjalakši lämpövuoto tahi äitiyspakkaus? Mintäh karjalankielisih uutisih pitäy olla uutta šanua, mitein niitä luajitah ta kuin šuau valita monešta šanavariantista kaikista parahimman? Video kertou kiäntäjän jokapäiväseštä ruavošta.

Kuin kiännyttäis karjalaksi lämpövuoto libo äitiyspakkaus? Mintäh karjalankielizih uudizih pidäy luadie uutta sanua, kuin niidä luajitah da kuin maltetah vallita äijistä sanavariantoista paras? Videossa sanellah kiändäjän jogapäivähizestä ruavosta.

Kuibo kiändys karjalakse lämpövuoto libo äitiyspakkaus? Mindäh Yle uudizih karjalakse pidäy azuo uuttu sanua, kui niidy luajitah da kui maltetah vallita äijäs sanavariantas se paras? Videos sanellah kiändäjän jogapäivähizes ruavos.

10. How have Border Karelian dialects been studied and how have they been recorded? The final lecture will go through the history of research on Border Karelian dialects. 

Kuin rajakarjalaismurtehie on tutkittu ta kuin niitä on pantu talteh? Lopetušluvennolla kačellah rajakarjalaisien murtehie tutkimušhistorijua.

Kuin rajakarjalazie murdehie on tutkittu da kuin niidä on pandu tallella? Loppusanaluvennolla kačellah rajakarjalazien murdehien tutkimuksen historieda.

Kui rajakarjalazii murdehii on tutkittu da kui niidy on pandu taldeheh? Loppusanaluvendol kačellah rajakarjalazien murdehien tutkimuksen histouriedu.