Vienankarjalakši

Kyynelkanavat – iänelläitkuperinneh nyky-Šuomešša

Kiännöš vienankarjalakši: Olga Karlova.

Kyynelkanavat-projekti tarkaštelou tiijon ta taijon keinoloin iänelläitkuperintehen jatkumuo ta roolie šuomelaisešša yhtehiskunnašša. Perintehen juuret tullah baltienmerenšuomelaisista, liijatenki karjalaisista ta inkeriläisistä perintehistä. Projektissa ečimmä vaštahušta kyšymykšeh, mimmosih tarpehih itkuvirret ta iänellä itentä vaššatah nykyseššä muailmašša? Projektissa ruatau kolme taitoilija–tutkija-ruatoparie, kumpaset kačellah aihetta kokemukšeh ta tuntehih pohjautujan tai yhtehisöllä ta uškonnolla kuulujan tiijon näkökulmista, karjalaisuš on niisi keškehini teema. Projektissa folkloristiikan, etnomusikologijan ta kulttuurintutkimukšen tarkaštelutavat yhissytäh taijon tapoih kačella ta šopivuttua iänelläitkuperinnehtä. Projekti ruatau Päivännoušu-Šuomen yliopiston Karjalan tutkimušlaitokšella. Projektie vetäy FT Elina Hytönen-Ng.

Meijän aikah iänelläitkuperinneh on kašvan monih eri šuululoih levittäytyön taijošta terapeuttiseh ičenesitäntäh. Meijän tutkimukšen piäkyšymykšet ollah šemmoset, mitä nykyjäh itkuvirret ollah ta mimmosie merkitykšie iänelläitkuloilla ta iänellä itennällä annetah. Projektin tavottehena on tutkie nykyitkuviršiperintehen šuurta alua Šuomešša ta tuuvva näkövih, kuin monenmoisista ilmijölöistä še muuvvoštuu. Šamalla tahomma lisätä ylehistä tietuo iänelläitkuperintehen juuriloista, karjalaisuošta ta karjalaisešta kulttuurista šekä tukie karjalan kielen elvytyšruatuo.

Kyynelkanavat-projektissa järješšämmä vuosittuan itkuviršilöih ta iänellä itentäh liittyjie pitoja. Pitojen tavottehena on tarita vaštuantakohta kaikkija itkuviršilöistä kiinnoštunuisie varoin. Pitoloissa tuuvvah tutkija–taitoilija-ruatoparien teemoja kačeltavakši ta paissah kuin tutkimušta niin iänelläitkijänki alua.

Ruatojoukko ta teemat

Projektin taitoilija–tutkija-ruatopariloilla on jokahisella oma teema ta näkökulma. Etnomusikologi, kulttuurintutkija, FT, dosentti Elina Hytönen-Ng ta rahvahanlaulaja, musiikkipedagogi (amk), Iänellä itkijät ry:n pakinanvetäjä Emilia Kallonen keškitytäh iänellä itennän luovah, omakohtaseh ta runkallis-tuntehelliseh prosessih itettäjän, itkutilantehen ta yhtehisöllisyön näkökulmašta.

Kulttuuritutkijan, TM Riikka Patrikaisen ta rahvahanmusiikin esittäjän, MuM Liisa Matveisen yhtehisruavon tavottehena on tutkie kiriköllisen perintehen ta rahvahanperintehen vierekkäh kulentua itkuviršilöissä, kumpasie ammultau karjalaisešta perinteheštä pravoslavnoi meijän aijan iänelläitkijä. Kiinnoššukšen kohtiena on ni itettäjän muailmankaččomukšen vaikutuš hänen itkuloilla annettuloih merkitykših.

Folkloristi, FT Viliina Silvosen ta rahvahanmusiikin esittäjä, MuM Emmi Kuittisen tutkimušinteressat šitouvutah itkuviršien moninaisuoh perintehisistä ritualitavoista nykysen aijan esitettäväkši taijokši. Ruatopari tarkaštelou iänelläitkuesitykšie, kontekstija ta tapoja liijaten tuntehen ta yhtehisöllisyön näkökulmista.

Ruatojoukkuo yhistäy karjalaisuš šekä tahto eistyä iellähpäin ylehistä tietuo karjalaisuošta ta karjalaisešta kulttuurista.